Daha iyi öğretim için Neler Yapılabilir -2
Çocukların neredeyse tamamı, okul çağına kadar aynı gelişme ve öğrenme başarısını sergilerler.Fakat bundan sonra öğrenme sürecinde farklılıklar belirir. Kimisi okulda çok başarılı olurken diğeri gerilerde kalır. Buradan okulla birlikte bazı yanlışlıkların da başladığını görebiliriz
Peki yanlışlık nerededir ?
Okula kadar olan dönemde, çocukların öğrenme süreci ihtiyaç ve merak üzerine kurulmuştur. Okul dönemine kadar her çocuk, ihtiyaç/merak duyduğu bilgiyi kolayca öğrenir.
Fakat okula başlayınca, çocukların önüne neden öğrenmeleri gerektiğini anlayamadıkları bir bilgi yığını sunulur. Ve çocuklardan bu bilgileri öğrenmeleri beklenir.
Aynı çocuk sevdiği ve ihtiyaç duyduğu bilgileri, mesela bir cep telefonuna ait özellikleri kolayca akılda tutabilirken, kimya dersinde metallere ait özellikleri aklında tutamaz.
Eğitimciler ve yazarlar olarak bize düşen görev, çocuğun ihtiyaç ve merak üzerine kurulu öğrenme seyrini koruyarak eğitim/öğretim yapmaktır.
Bu yüzden iyi kitap yazma/ders anlatma pratiklerinden birisi, anlatılacak konuya ait ilgi uyandırmaktır. Bunu yapmak için konu anlatılmaya başlanmadan önce şunlardan biri yapılmalıdır...
Bir kaç örnek verirsek konuyu daha iyi anlayabiliriz..:
"California'da her hafta kaç kişi hapsihaneye yatırılmaktadır, tahmin edebilir misiniz? 50 ve daha az olduğunu düşünenler eline kaldırsın. 51'den 100'e kadar düşünenler kimler ? 101 'den 150'ye ? 150'den fazla ? (Biraz susukunluk ) Gerçekte 250 kişi hapishanenelere yerleştirilmektedir"
Sosyoloji Dersi...
" Amerikalılar için bir numaralı korku -ölüm korkusundan bile daha önde olarak- topluluk önünde konuşmadır."
Retorik dersi...
"Ekonomi dersi hocası,Kamyonlardan dökülen sütlerin yer aldığı bir resmi öğrencilerine gösterirken, sorar, Neden insanlar bunu yapıyor ?"
Ekonomi Dersi...
"İçindeki hava serbest bırakıldığında bu balona ne olduğunu izleyin."
Fizik Dersi...
"Saldırların üçte biri, intihar teşebbüslerinin üçte ikisi, intiharların yarısı, tecavüz olaylarının yarısında işleyen insanlar hangi uyuşturucu maddenin etkisi altındadırlar ?Kaçınız esrar olduğunu düşünüyor ? Marihuana ? Bunların hiç biri ? Doğru cevap alkoldür"
Sosyal Refah Dersi...
Analoji, bilinmeyen birseyi, bilinen birseye kıyas ederek açıklamayı ifade eder. Genellikle, a için b ne ise, c için d odur şeklindedir.
Mesela;
Metafor ise, bir şeyi diğer şeye benzetmektir. Mesela;
Araştırmacılar, analoji ve metaforları çalışmaları sırasında da kullanmaktadırlar.
Mesela Yapay zeka konusunda ilk ciddi çalışma Alan Turing 'in "Bilgisayar makineleri ve zeka" adlı makalesidir. Alan Turing bu makalesinde "Makineler düşünebilir mi?" sorusuna cevap aramaktadır. Turing, makine ve düşünmek kelimelerini tanımlamak ve cevap aramak yerine, aynı soruyu ustaca bir analojiyle başka bir platforma taşıyarak orada çözmeyi yeğler. Taşıdığı platform taklit oyunudur. Bu analoji sayesinde makale umulmadık bir başarı elde etmiştir.
Peki yanlışlık nerededir ?
Okula kadar olan dönemde, çocukların öğrenme süreci ihtiyaç ve merak üzerine kurulmuştur. Okul dönemine kadar her çocuk, ihtiyaç/merak duyduğu bilgiyi kolayca öğrenir.
Fakat okula başlayınca, çocukların önüne neden öğrenmeleri gerektiğini anlayamadıkları bir bilgi yığını sunulur. Ve çocuklardan bu bilgileri öğrenmeleri beklenir.
Aynı çocuk sevdiği ve ihtiyaç duyduğu bilgileri, mesela bir cep telefonuna ait özellikleri kolayca akılda tutabilirken, kimya dersinde metallere ait özellikleri aklında tutamaz.
Eğitimciler ve yazarlar olarak bize düşen görev, çocuğun ihtiyaç ve merak üzerine kurulu öğrenme seyrini koruyarak eğitim/öğretim yapmaktır.
Bu yüzden iyi kitap yazma/ders anlatma pratiklerinden birisi, anlatılacak konuya ait ilgi uyandırmaktır. Bunu yapmak için konu anlatılmaya başlanmadan önce şunlardan biri yapılmalıdır...
- Provokatif Soru,
- Alışılmadık analoji,
- Vurucu örnek,
- Kişisel anı,
- Dramatik zıtlık,
- Güçlü bir alıntı,
- Yeni bir haberin nakli
Bir kaç örnek verirsek konuyu daha iyi anlayabiliriz..:
"California'da her hafta kaç kişi hapsihaneye yatırılmaktadır, tahmin edebilir misiniz? 50 ve daha az olduğunu düşünenler eline kaldırsın. 51'den 100'e kadar düşünenler kimler ? 101 'den 150'ye ? 150'den fazla ? (Biraz susukunluk ) Gerçekte 250 kişi hapishanenelere yerleştirilmektedir"
Sosyoloji Dersi...
" Amerikalılar için bir numaralı korku -ölüm korkusundan bile daha önde olarak- topluluk önünde konuşmadır."
Retorik dersi...
"Ekonomi dersi hocası,Kamyonlardan dökülen sütlerin yer aldığı bir resmi öğrencilerine gösterirken, sorar, Neden insanlar bunu yapıyor ?"
Ekonomi Dersi...
"İçindeki hava serbest bırakıldığında bu balona ne olduğunu izleyin."
Fizik Dersi...
"Saldırların üçte biri, intihar teşebbüslerinin üçte ikisi, intiharların yarısı, tecavüz olaylarının yarısında işleyen insanlar hangi uyuşturucu maddenin etkisi altındadırlar ?Kaçınız esrar olduğunu düşünüyor ? Marihuana ? Bunların hiç biri ? Doğru cevap alkoldür"
Sosyal Refah Dersi...
Analoji ve Metafor
Daha iyi öğretim için kullanılabilecek bir diğer teknik analoji ve metaforlardır.Analoji, bilinmeyen birseyi, bilinen birseye kıyas ederek açıklamayı ifade eder. Genellikle, a için b ne ise, c için d odur şeklindedir.
Mesela;
- "Bilgisayarın 1 ve 0'larla metin verisini ifade etmesi, telgrafın kısa ve uzun düdük sesleriyle bir metni göndermesine benzer."
- "CPU'yu oluşturan mantık kapıları, beyni oluşturan nöronlar gibidir."
Metafor ise, bir şeyi diğer şeye benzetmektir. Mesela;
- "CPU bilgisayarın beynidir "
- "Ali problem denizinde yüzüyor" ifadesinde problemin çokluğu deniz metaforu ile ifade edilmiştir.
Araştırmacılar, analoji ve metaforları çalışmaları sırasında da kullanmaktadırlar.
Mesela Yapay zeka konusunda ilk ciddi çalışma Alan Turing 'in "Bilgisayar makineleri ve zeka" adlı makalesidir. Alan Turing bu makalesinde "Makineler düşünebilir mi?" sorusuna cevap aramaktadır. Turing, makine ve düşünmek kelimelerini tanımlamak ve cevap aramak yerine, aynı soruyu ustaca bir analojiyle başka bir platforma taşıyarak orada çözmeyi yeğler. Taşıdığı platform taklit oyunudur. Bu analoji sayesinde makale umulmadık bir başarı elde etmiştir.
Yorumlar
Yorum Gönder